Misschien zie jij het ook weleens: jongeren met fillers in hun lippen of botox in het gezicht. Het aantal jongeren, tussen de 18 jaar en 25 jaar, dat cosmetische ingrepen laat uitvoeren is in de afgelopen tien jaar gestegen. Dat blijkt uit het onderzoek dat het Erasmus MC in 2020 deed. Zijn cosmetische ingrepen het nieuwe normaal? Wij vroegen onze studenten hoe zij over cosmetische ingrepen denken.
Wat vind jij van cosmetische ingrepen bij jongeren?
Silke: “Ik vind zelf dat dit een ingreep is die je alleen moet laten doen als je dit vanuit medische oorzaak nodig hebt. Er zit namelijk ook een voordeel aan cosmetische ingrepen. Je maakt mensen er ook weer ‘mooier’ door als deze bijvoorbeeld door een erge ziekte zijn aangetast aan bepaalde lichaamsdelen, die zichtbaar zijn van buitenaf.”
“Als je het echter doet alleen maar omdat je onzeker bent over je lichaam en het niet vanuit medische begrippen nodig hebt vind ik dit vaak onnodig. En soms zelfs een verpestte poging om je lichaam te beteren, zo moet je je lippen met fillers om de zoveel tijd weer laten vernieuwen en dit is ook niet altijd gezond voor je lichaam.”
‘Dit is niet hoe God het bedoeld heeft’
Jennifer heeft een hele duidelijke mening en schuift deze niet onder stoelen of banken: “Ligt aan de soort ingrepen, als het medisch is. Dus bijvoorbeeld iemand laat ingrepen doen naar aanleiding van een ongeluk of aangeboren afwijkingen waar ze hinder van hebben, dan vind ik het goed dat het er is. Maar ik vind het belachelijk als mensen vet laten wegzuigen of rimpeltjes laten opvullen, een gezicht verliest de hele gezichtsuitdrukkingen en het is onnatuurlijk en in mijn ogen ook niet hoe God het bedoeld heeft.”
Zeker bij jongeren vind ik het schandalig dat het zomaar kan. Want die zijn erg beïnvloedbaar en wie weet denken ze er later heel anders over. Je spuit gewoon je lichaam vol gif en rotzooi, je verminkt je gezicht uit een schoonheidsideaal wat de maatschappij je opdringt, ik vind dat niet goed.”
‘Ik vind het alweer anders als je een bewuste en sterke vrouw bent van 50 jaar of een jong en onzeker meisje bent van 18 jaar’
Caspar denkt er anders over en vertelt: “Cosmetische ingrepen bij jongeren vind ik een moeilijk punt. Misschien heeft de ene er wel een hele goede reden voor en voelen ze zich er zekerder door. Maar het kan ook zijn dat dat iemand een beïnvloed ideaalbeeld heeft gekregen door social media omdat veel influencers er ook gebruik van maken.”
Suzanne is helemaal oké met het uitvoeren van cosmetische ingrepen bij jongeren, zelf ziet ze ook de ontwikkeling van dit soort ingrepen: “Ik vind dat iedereen moet doen wat hij of zij wil doen met het lichaam dat diegene gekregen heeft. Ik oordeel andere mensen er niet op en ik zie hen ook niet als minder of slecht. Vroeger waren cosmetische ingrepen iets unieks, maar tegenwoordig wordt het steeds normaler. Ik vind het alweer anders als je een bewuste en sterke vrouw bent van 50 jaar of een jong en onzeker meisje bent van 18 jaar. Ik oordeel mensen niet op hun uiterlijk, dus ik vind het niet erg als iemand een cosmetische ingreep heeft laten doen. Maar ik zou mensen wel adviseren om er goed over na te denken en bewust te handelen.”
Waarom heb jij deze mening en waarop is jouw mening gebaseerd?
Silke heeft het er weleens over met haar jongere nichtje. Ze hoopt dat ze haar tienernichtje een beetje kan adviseren: “Ik zie nu al vaak jongeren meiden die 12 zijn en door een hele laag make-up eruitzien alsof ze 20 zijn. Moet je nagaan als deze jonge meiden ook nog cosmetische ingrepen zullen gaan gebruiken waarvan zij de gevolgen nog niet altijd inzien. Ik vind dat zolang je nog jong bent, je best jong mag zijn. Maar omdat veel influencers op sociale media huid, make up of andere beauty ‘routines’ steeds meer normaliseren voelen jonge meiden vaak de druk op zich om er ook zo uit te zien.”
“Ik heb hier vaak gesprekken over gehad met mijn nichtje van 13, die hier ook over nadacht. Zij schatte de gevolgen vaak niet juist in en het was dan meestal goed dat we hierover een gesprek hadden, want achteraf bleek dat zij niet zoveel wist over wat dit kon aanrichten. Zij besloot uiteindelijk gewoon af en toe make up op te doen en niet een hele laag meer, omdat zij wel haar huid goed wilde verzorgen.”
‘Als je iets wil veranderen aan jezelf, pas je je skin care aan, je voeding of ga je vaker sporten’
Jennifer verbindt deze kwestie met haar geloof en deelt een persoonlijk stukje over haar eigen opvoeding: “Waarom ik deze mening exact heb weet ik niet, ik heb zelf in mijn nabije omgeving niet te maken met mensen die cosmetische ingrepen laten doen. Maar ik denk dat mijn mening gewoon een oorsprong heeft in de normen en waarden die ik van huis uit heb meegekregen, dat je goed bent zoals je bent, en als je iets wil veranderen aan jezelf pas je je skin care aan, je voeding of ga je vaker sporten. Maar die troep in je lichaam is NIET de oplossing. En zo zou God het ook niet gewild hebben.”
Caspar staat er een onpartijdig in en vind het lastig om er een mening over te vormen: “Zoals als ik het al zei vind ik het lastig om hier een hele uitgesproken mening over te hebben, omdat je in eerste instantie de motivatie van de des betreffende persoon niet weet.”
‘Vanuit mijn opvoeding heb ik meegekregen dat je anderen in hun waarden moet laten en niet moet oordelen op het uiterlijk’
Suzanne leeft volgens de uitspraak ‘leven en laten leven’, ze meldt dat ze zelf vindt dat haar mening niet het belangrijkste is in dit proces van een ander: “Ik heb deze mening omdat ik niet zo streng ben op anderen. Ik vind écht dat mensen zelf in staat moeten zijn om te doen met hun lichaam wat zij willen doen. Mijn mening daarover doet er dan minder toe. Vanuit mijn opvoeding heb ik meegekregen dat je anderen in hun waarden moet laten en niet moet oordelen op het uiterlijk. Daarnaast ken ik ook een aantal mensen die na hun cosmetische ingreep beter kunnen functioneren of gelukkiger zijn met zichzelf. Wie ben ik dan om er iets negatiefs van te zeggen?”
Hoe komt het, denk jij, dat steeds meer jongeren cosmetische ingrepen laten doen? Welke invloeden spelen mee, volgens jou?
Silke denkt zo over de vraag of dit het nieuwe normaal voor jongeren is: “De invloed van sociale media groeit steeds meer. Vooral de jongere generatie die nu 11 jaar en ouder zijn hechten een grote waarde aan sociale media. Zij staan ermee op en gaan ermee naar bed. Influencers zijn voor hen als een soort grote voorbeelden voor hen, alles waar zij over praten is een ‘hot topic’ binnen deze jongere leeftijdsgroep. Als cosmetische ingrijpen maar als ‘normaal’ worden besproken op sociale media zal dit onderwerp ook al snel genormaliseerd worden binnen deze groep jongeren. Die zullen sneller cosmetische ingrepen laten doen, omdat influencers dit als een alledaags onderwerp aansnijden in hun posts/vlogs.
‘ls jouw rolmodel zichzelf laat straktrekken, ben je eerder geneigd het goed te praten of geïnspireerd te raken’
Jennifer: “Rolmodellen, de maatschappij en sociale media zoals TikTok. Jongeren zien overal filters en gepolijste beelden, perfecte levens. Aantrekkelijkheid zit ‘m juist in het niet volmaakte: in imperfectie zit ook perfectie. Zoals ik al eerder zei zijn jongeren erg beïnvloedbaar, dus wat je bijvoorbeeld ook in de muziekindustrie of op het witte doek ziet, dat artiesten of acteurs zichzelf laten verbouwen, dat heeft ook effect. Als jouw rolmodel zichzelf laat straktrekken, ben je eerder geneigd het goed te praten of geïnspireerd te raken. In sommige gevallen doen mensen er zelfs alles aan om zoveel mogelijk op hun idool te lijken door middel van plastische chirurgie. En via social media kun je als jongere denken dat er een bepaald schoonheidsideaal is in de wereld waarin elk vlekje, sproetje, of litteken weggepoetst moet worden.”
Caspar: “Ik denk dat het vooral komt omdat steeds meer influencers er reclame voor maken. Eerst was het alleen bij vrouwelijke influencers een ding en ging het vooral over fillers en Botox. Sinds kort merk ik zelf aan m’n eigen TikTok fyp dat steeds meer mannelijke influencers reclame maken voor haar transplantaties en het bijvoorbeeld bleken van je tanden.”
Suzanne denkt er anders over en ziet vooral de taboesfeer rondom cosmetische ingrepen veranderen: “Ik denk dat het komt, doordat er steeds meer invloeden van influencers komen en doordat je steeds meer jonge meiden met botox of fillers ziet. Zeker in bepaalde branches of regio’s. Ik denk dat men het nu normaler vind en er minder taboe op ligt.”
Heb jij zelf cosmetische ingrepen laten doen of erover nagedacht om dit te doen? Zo niet, hoeveel jongeren ken jij persoonlijk die dit wel hebben gedaan of hebben overwogen?
Silke: “Ik ken persoonlijk geen jongeren die dit gedaan hebben, maar ik zie wel vaak genoeg filmpjes op sociale media gezien van jongeren die hierover praten alsof het niets is. Terwijl zo’n ingreep als dat vaak toch iets heel groots is en een belangrijke beslissingen, net zoals het nemen van een tattoo, vind ik.”
Jennifer komt terug op haar geloof en haalt daar zekerheid en tevredenheid uit: “Ik ben zelf niet tevreden met mijn neus, ik loop er vaak over te grappen dat ik een aardappelneus heb haha. Maar tegelijkertijd weet ik ook dat dit is hoe God mij gemaakt heeft en hoe ik bedoeld ben, en zelf ben je altijd het meest kritisch op jezelf. Dus ik zou mijn neus nooit laten verbouwen, want dan verandert ook gewoon heel je gezicht en je uitstraling en ik wil niet veranderen wie ik ben.”
‘Ook ken ik een paar mensen in mijn omgeving die cosmetische ingrepen hebben gedaan’
Caspar kent wél dames die cosmetische ingrepen hebben laten doen: “Zelf heb ik geen cosmetische ingrepen laten doen of overwogen. Wel heb ik me vaak afgevraagd wat ik zou doen als ik nu al, op m’n 20e, kaal zou worden. Dan was mijn conclusie toch wel snel dat ik dan een haar transplantatie zou laten doen. Ook ken ik een paar mensen in mijn omgeving, vooral dames, die cosmetische ingrepen hebben gedaan.”
Suzanne schaamt zich niet voor haar eigen ingrepen en ziet om zich heen ook anderen die cosmetische ingrepen hebben gehad: “Mijn moeder heeft haar oogleden laten liften, omdat ze anders binnen een jaar niet meer door haar ogen zou kunnen kijken. Haar oogleden zaten in de weg van haar zicht. Zelf heb ik altijd hele dunne lippen gehad. Hier was ik erg onzeker en ontevreden over. Daarom heb ik op mijn 27e fillers in mijn lippen laten spuiten bij een erkende kliniek. Wat wel een vereiste was is, dat ik er niet wilde uitzien als Katrien Duck. Ik moet eerlijk zeggen dat je het niet aan mij ziet. Ik ben er zelf heel tevreden mee, gelukkiger mee en zekerder door. Daarnaast ken ik ook genoeg meiden uit mijn vriendengroep die ook iets hebben laten doen. Maar ja, nogmaals: wie ben ik om te oordelen. Zo heb ik een vriendin die het geld had om haar borsten te laten vergroten. Zij heeft dat ook gedaan en ze is er heel blij mee. Daar zou ik minder snel voor kiezen, maar ja, ieder z’n ding.”
Wat kunnen wij als maatschappij doen om meer bewustzijn te creëren rondom (de gevolgen van) cosmetische ingrepen?
Silke: “Ik denk dat er meer bekend moet worden over de gevolgen van cosmetische ingrepen. Zo kunnen jongeren een bewustere keuze maken.”
Jennifer: “Meer beelden de wereld in sturen van hoe fout het kan gaan, beelden de wereld in sturen van jongeren die spijt krijgen en er niets aan kunnen veranderen, betere voorlichting geven, en dat perfecte beeld op sociale media doorbreken: zou al zo mooi zijn als er bijvoorbeeld een dag, week of maand in het teken zou worden gesteld van foto’s maken en plaatsen zonder filter, om gewoon te promoten je ongefilterde zelf te zijn, of dat er juist meer aandacht wordt besteed aan de schoonheid van imperfectie, want ik denk echt dat dat een verschil kan maken. Ik heb ooit iemand gedate die sproetjes had en daar heel onzeker over was. Diegene zag sproetjes als een imperfectie, als iets lelijks, terwijl ik het juist altijd al prachtig heb gevonden en aantrekkelijk. Dus ik denk dat het heel belangrijk is te benadrukken dat wat wijzelf als lelijk kunnen bestempelen, een ander juist mooi zou kunnen vinden.”
‘Ik vind dat mensen goed ingelicht moeten worden door erkende artsen en hulpverleners’
Caspar: “Ik denk dat voorlichtingen geven over de gevolgen al een heel goed begin is. En wellicht zou er ook meer gewaarschuwd moeten worden over van die “shady” privépraktijken die er eigenlijk niet de juiste licenties voor hebben.”
Suzanne: “Ik denk niet dat we cosmetische ingrepen weer terug moeten brengen binnen de taboesferen, maar ik vind wél dat er minder gestunt moet worden met prijzen van dergelijke behandelingen. Ik vind dat mensen goed ingelicht moeten worden door erkende artsen en hulpverleners. Pas dan gaan mensen zich bewust worden van de gevolgen van de ingreep die zij laten uitvoeren. En voor bewustzijn zal ik altijd pleiten.”
Eigenlijk denkt elke student er hetzelfde over: er moet betere voorlichting komen. Wat vind jij?