“Sorry dat ik de drang heb om iemand te vermoorden”

Een bijzondere headline kwam voorbij: “Man met auto-brouwerij-syndroom vrijgesproken van rijden onder invloed”. Een bizar verhaal. De man was wel degelijk dronken rond gaan rijden, maar het was niet zijn schuld. Hij kan er namelijk ook niks aan doen dat zijn lichaam koolhydraten automatisch omzet in alcohol. Dus is hij vrijgesproken door de rechter.

 

Oerdrift

Het bericht viel mij – naast de bizarre headline – op omdat ik de minor ‘inleiding in de toegepaste psychologie’ volg. Als onderdeel hiervan doe ik een onderzoeksproject over criminaliteit. En als ik denk aan criminaliteit, denk ik al snel aan de eeuwige vraag: wie is er schuldig? Ja, degene die een misdaad begaat. Net als die dronken man achter het stuur. Maar is misdaad een keus, of kan je er niks aan doen als je criminele neigingen hebt?

 

Mijn eerste psychologiecollege begon met de basis van de neuropsychologie: “Alles wat je denkt en doet, wordt veroorzaakt door fysieke processen in je hersenen.” Met andere woorden: wij zijn ons brein. Een hoop zaken liggen vastgelegd in ons DNA, onze hersenstructuur en de verhoudingen van allerlei stofjes in die grijze mega-walnoot in onze schedel. Alles ligt dus al vastgelegd in je hersenen. De wens om ‘het goede’ te doen voor de medemens. Of de oerdrift om dood en verderf te zaaien en anderen met je mee de afgrond in te sleuren. Volgens enkele stromingen binnen de psychologie ligt het grotendeels al vast bij je geboorte.

 

Sorry

En dat brengt ons weer terug naar het eeuwige criminaliteitsvraagstuk. De dronkenlap kon zeggen: “Ik kan er niks aan doen dat mijn lichaam automatisch alcohol aanmaakt.” Maar ook bij veel criminelen zit er als het ware een afwijking, maar dan in de hersenen. Hun hersenkronkels werken om wat voor reden dan ook net wat anders dan bij het gros van de mensheid. Zij zouden volgens de psychologie kunnen zeggen: “Sorry dat ik steeds de drang heb om iemand te vermoorden, hoor. Maar zo zitten mijn hersenen nou eenmaal in elkaar”.

 

De dronken bestuurder werd vrijgesproken en mag weer gewoon achter het stuur kruipen, want hij kan er niks aan doen dat zijn lichaam zo in elkaar zit. Vanuit dat argument zou ik beredeneren dat psychopaten, pedofielen en allerlei mensen die we zien als een gevaar voor de samenleving ook vrijgesproken moeten kunnen worden. Maar misschien zit er bij mij ook wel een steekje los. Kan ik ook niks aan doen, toch?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.