Dichtblijvende terrassen, een eindeloze lockdown en een premier met geheugenverlies. Het wantrouwen in de politiek vliegt je om de oren. Maar in deze coronatijd zijn we ook nog eens wantrouwig naar elkaar; mensen die niezen worden gemeden als de pest en je hoopt maar dat degene die in de rij achter de kassa in je nek staat te hijgen geen corona heeft.
De samenleving, en daarmee de mens als kuddedier, kan niet functioneren zonder onderling vertrouwen. Niet om melodramatisch te lopen doen of zo, maar ik merk bij mezelf dat dat vertrouwen inderdaad gestaag weg ebt tijdens de zoveelste lockdown-die-eigenlijk-twee-weken-zou-duren. Herken je dat gevoel? Opeens kun je je verdacht goed identificeren met van die grijskoppige boomers die van achter hun krant zitten te mokken op ‘de jeugd van tegenweurdig’ en ‘die mensen in Den Haag’.
Samen
Gelukkig is er ook goed nieuws: wederopbouw van vertrouwen begint bij jezelf. Volgens de psychologie is vertrouwen een kwestie van verwachtingspatronen en het wel of niet voldoen daaraan. En het leuke is dat wij anderen kunnen laten voldoen aan onze verwachtingspatronen. Daar moet je dan wel eerst even zelf wat voor doen: laten zien dat jij zelf betrouwbaar bent. De meeste psychologische en sociologische onderzoeken laten zien dat mensen geneigd zijn om gedrag aan elkaar ‘terug te geven’, dus de ander te behandelen zoals je zelf behandeld bent.
En dat is juist in deze tijd ongelofelijk lastig. De overheid heeft ons een jaar geleden veel vertrouwen gegeven: “Samen krijgen we corona onder controle”. Je denkt ja en amen, ziet vervolgens een of andere joepmeloen zonder mondkapje rondlopen en denkt: “Als hij het niet doet, ga ik het ook niet lopen doen. #ikdoenietmeermee”. Het is een logische gedachte. En toch ook precies de reden waarom mensen vandaag de dag geen vertrouwen meer hebben in elkaar, als we de psychologie van wederkerigheid mogen geloven.
Controle
Dus, lieve mensen, houd het nog even vol met elkaar. Geef elkaar het goede voorbeeld. De politiek mag dan als een stuurloos schip zijn in deze gekke tijden, maar laten we samen het onderlinge vertrouwen in de samenleving hoog houden door elkaar het goede voorbeeld te geven zodat we solidair kunnen blijven. Samen krijgen we corona ook niet bepaald onder controle, maar laat corona dan niet ons vertrouwen onder controle krijgen.